Wat is het verschil tussen recht en gerechtigheid? Wat betekent schuld? In de misdaadroman Justitia snijdt de Zwitserse schrijver Friedrich Dürrenmatt (1921-1990) favoriete thema's aan. Op een namiddag wandelt kantonparlementariër Isaak Kohler een druk eetcafé in Zürich binnen en schiet daar een hoogleraar dood. Kohler verlaat het etablissement en vervolgt zijn weg naar de Tonhalle, waar hij doodleuk een concert bezoekt. De inmiddels uitgerukte politie moet de hele Zevende van Bruckner uitzitten ('eindeloos') voor ze in actie kan komen. Eenmaal in de gevangenis toont de dader zich volmaakt tevreden.

Dit alles lezen wij in het verslag van een mislukte advocaat, die meteen maar toegeeft dat hij stomdronken is. Tegen een forse vergoeding heeft de veroordeelde hem gevraagd zijn zaak opnieuw te onderzoeken 'vanuit de veronderstelling dat ik niet de moordenaar ben geweest'. De advocaat beschrijft nogal hilarisch hoe hij - natúúrlijk te laat - tot inzicht komt en trekt af en toe een pagina uit om de kleinburgerlijke Zwitsers af te fakkelen. Zo kennen we Dürrenmatt.

Uit het Duits vertaald door Ria van Hengel. Athenaeum-Polak & Van Gennep; € 20.

De Zwitserse kantonparlementariër Kohler laat zich zonder verzet arresteren als de dader van een moord. Tijdens de rechtszaak geeft hij geen motief voor zijn misdaad en de veroordeling luidt 20 jaar tuchthuis. Vanuit zijn gevangenschap heropent de vermogende Kohler zijn proces, waarbij hij een armlastige advocaat inschakelt. Dat zijn pleidooi tot vrijspraak leidt, brengt de advocaat met zijn ideeën over recht en gerechtigheid in gewetensnood. Hij besluit tot afrekening met de vrijgesproken moordenaar. Zijn nagelaten manuscript, dat de eerste twee delen van de roman beslaat, is een spiegelpaleis van mogelijkheden en verdubbelingen in deze troebele zaak. In het derde, minst sterke deel verschaft de schrijver opheldering over schuld, wraak, recht. Dat levert naast scherpzinnige overwegingen over moraal en wet een dubieus vrouwbeeld op. In 1985 was de ontvangst van deze vierde, complexe misdaadroman van de beroemde Zwitserse auteur (1921-1990) wisselend; soepel is de vertaling door Ria van Hengel, die eerder van dezelfde schrijver o.m. ‘De verdenking’, ‘De belofte’ vertaalde.