Hoofdbibliotheek Biekorf
BRUGGE
Handschrift

Ms. 387 - [Devotioneel handboek]

Carolus De Visch (auteur, kopiist), Petrus Simons (auteur, vertaler), Tauler OP Johannes (auteur)
Ms. 387 - [Devotioneel handboek]
Handschrift

Ms. 387 - [Devotioneel handboek]

Carolus De Visch (auteur, kopiist), Petrus Simons (auteur, vertaler), Tauler OP Johannes (auteur)
Latijn
1.
Onderdeel Ms. 387 - Constitutions et ordonances selon la Regle de s. Benoist approuuees par le s. Siege…
Collatie ff. 1r-102v
Annotatie inhoud F. 1v blanco, F. 2r-6r bevatten brief met opdracht: 'A noble et vertueuse dame madame Florence de Werquignoeul reuerende abbesse de la Paix Nostre Dame <en Douay>', inc.: 'Madame, ie viens vous remettre en mains vos constitutions reuestues d'vne nouuelle robbe'; expl. (f. 6r): 'pour celuy qui desire d'estre de Dieu'. Onder het explicit, in andere hand: 'Et de vostre S. maison le plus humble seruiteur en Dieu'. Onderaan f. 6r, vermoedelijk zelfde hand als brief: 'A Bethune ce jour de l'Assomption Nostre Dame, 1617', Inc. (f. 6v): 'Chap. I. Des statuts qui concernent la piete. Article I. Comme ainsi soit que le but principal ou nous tendons est la grace de Dieu, l'augmentation et accroissement de nostre esprit'; expl. (f. 98r): 'de ses constituions touchant le pere confesseur. Finis', F. 98v: 'La formulaire des voeux que ces religieuses ont coustume de faire le iour de leur profession', inc.: 'Au nom de nostre Seigneur Jesus Christ ssme. Je soeur N. estant au monde appellee'; expl.: 'mettent leur nom et signature', Ff. 99r-v : 'Table des chapitres', Ff. 100r-102v: inhoudstafel geschreven door Carolus de Visch
2.
Onderdeel Ms. 387 - [Vier traktaten over geloofsvragen]
Petrus Simons
Auteur Petrus Simons
Collatie ff. 109r-160v
Annotatie inhoud Ff. 109r-128v: 'Wat kennesse wy hier van Godt hebben cunnen', inc. prol. (f. 109r): 'Lieue en wel beminde in Godt den Heere wel wetende wat groote begherte ghy'; inc. (f. 109v): 'Inden eersten want den mensche daer toe van Godt gheschepen es'; expl. (f. 128v): 'om wat claer kennesse te hebben vander zaeke tot Godts eeren ende tot uwer salicheyt. 1609', Ff. 118r en 119r bevatten leesinstructies i.v.m. de volgorde van de paragrafen, Ff. 129r-160v: 'Wat te verstane es dat St. Jan seght: 'Godt es eenen gheest, ende die hem anbidden moeten hem anbidden inden gheest ende inde waerheyt'', inc. (f. 129r): 'Dese woorden Jon. int 4e synder euangelien sprack den Heere'; expl. (f. 136v): 'veranderinghe van wille ofte van propooste; dit es ghenouch om te verstaene de voornomde woorden. 1609', Ff. 137r-143r: 'Christus bidt synen Vaeder dat alle die ghuene die in hem gheloouen een souden zyn ghelyck hy een es met synen Vader. Ic, seyt hy, in huerlier en ghy in my vp dat sy vulmaect syn in een. Ioannis int XVIIe', inc. (f. 137r): 'Christus bidt en begheert hier an synen hemelschen Vader'; expl. (f. 143r): 'ende Godt inder eeuwicheyt. 1609', Ff. 144r-160v: 'Wat de ziele vande mensche es', inc. (f. 144r): 'Aldereerst de siele der menschen es zulck een vremde sake'; expl. (f. 160v): 'nu dan ghenouch syn van[den] ziele des mensschen. 1609'. Onder explicit: 'Labore et constantia', In de inhoudstafel op f. 108v schrijft Carolus de Visch het volgende over deze traktaten: 'Dese vier tractaetkens (met noch veele andere die noch al bewaerd worden int Clooster van Groenynghe, binnen Cortrycke) heeft ghemaeckt den eerweerdichsten heere, Petrus Simons, tweede bisschop van Iperen, ten versoecke van mevrauwe Elisabeth vanden Berghe, abdesse van t' voornoemde Clooster'. Op f. 160v schrijft Carolus de Visch: 'Dese vier voorgaende tractaetkens heeft ghemaeckt de eerweerdichsten heere Petrus Simonis 2e bisschiop van Iperen, ten versoeck van vrau Elizabeth vanden Berghe, abdesse van Groenynghe.' Elisabeth Van den Berghe, 1545 - 1608, abdis Groeninge vanaf 1584 (zie Bibliotheca cisterciensium 1992, p. 24-25), F. 143v blanco
Personen Petrus Simons (1538 - 1605), auteur
3.
Onderdeel Ms. 387 - [Inhoudstafel door Carolus de Visch]
Carolus De Visch
Auteur, kopiist Carolus De Visch
Collatie f. 108v
Annotatie inhoud Inhoudstafel bij ff. 109r-210v, geschreven door Carolus de Visch
Personen Carolus De Visch (1597 - 1666), auteur, kopiist
4.
Onderdeel Ms. 387 - Vermaninghe tot eenighe dochters commende totten ordene oft gheestelycken staet
Collatie ff. 161r-167v
Annotatie inhoud Inc. (f. 161r): 'Als ick int binnenste contoir myns herten gae: [u] dochters in onsen Heere; soo beuinde ick ende bekenne by experientie (want sy is de mestresse van alle zaeken) dat ick, ende alle menschen met my onderwoorpen ende subieckt syn alderley tentatien, die ick zeer wel naer den prophete Job mach nomen gheestelicke oorloghen'; expl. (f. 167v): 'dus sluute ick soo ick begenste ende segghe: Sone gaende totten dienste Godt soo staet in vreese ende bereydt v siele tot temtatien. Ecclesiastici 2.', Onderaan f. 160v aantekening Carolus de Visch: 'Dit naervolghende sermoen is ghepredickt gheweest in het clooster van Groeninghe in het cleedsel van vrau Magdalene de Groote en vrau Franchoise Poncheau door heer Jan vanden Berghe, religieus vanden Duynen, confessoor aldaer'. Magdalena de Groote, geb. ca. 1590, professie Groeninge 1610, gest. 1656; Franchoise du Poncheau, geb. ca. 1593, professie Groeninge ca. 1610, gest. 1665; Jan Vanden Berghe, 1564-1628 (Bibliotheca cisterciensium 2008, resp. p. 158-159, 267-268, 25-26), Preek rond Ecclesiasticus (Sirach) 2:1 Fili accedens. Tekst niet aanwezig in Repertorium van Middelnederlandse preken (2008, zie o.a. vol. VII p. 180)
5.
Onderdeel Ms. 387 - Het leuen van[den] salighen Dositeus
Petrus Simons
Vertaler Petrus Simons
Collatie ff. 168r-171v
Annotatie inhoud Inc. (f. 168r): 'Als den salighen Doroteus hem seluen begherde te ghaen scheeden vande weerelt ende alleene te wuenen heeft hy hem vertrocken tot het clooster'; expl. (f. 171v): 'en Godt zal v helpen. Als hy dat ghehoort hadde stont hy op en ghynck blydelick wederomme tot zyne dienst myn noch meer dan of hy van Godt zelue vergheuenesse ontfanghen hadde daer naer als dander broed'. Einde onvolledig, Gedrukt als 'het leven vanden H. Dosithevs religieus, discipel vanden H. Vader Dorothevs, overgheset uyt den latijne door den Eervv. Heere, Heer Petrvs Simons, Bischop van Yper', Kortrijk: by de weduwe Ian van Ghemmert, 1639, als bijlage bij 'De gheestelijcke leeringhe vanden H. abt Dorothevs vyt het landt van Palestynen' (c:stcv:3139954)
Personen Petrus Simons (1538 - 1605), vertaler
6.
Onderdeel Ms. 387 - Eenighe gheestelicke sermoenen ghenomen vut Ioannes Taulerus [titel Carolus de Visch]
Tauler OP Johannes
Auteur Tauler OP Johannes, Jacobus Buyens
Collatie ff. 172r-210v
Annotatie inhoud Titel zoals genoteerd in de inhoudstafel op f. 108v, Inc. (f. 172r): 'Hoe wy den tempel onser zielen reynighen sullen ende bereyden om Godt daer in te wonen. Onsen Heere ende Godt heeft in onser zielen zyn beeldt gheleyt of ghedruckt'; expl. (f. 177v): 'bese[yt]ten. Amen', Inc. (f. 178r): 'Hoe wy [...] moeten ghecruyst wer[den ...]. Onsen Heere Iesus Christus seide int euangelie dat hy voor ons lyden ende hem seluen in bitter doot ouergheuen wilde'; expl. (f. 183r): 'drieuuldicheyt. Amen', F. 183v blanco, F. 184r, titel door latere hand: 'Een corte oeffeninghe om te commen in corten tyt tot de volmaecktheyt etc. door P. Jacobus Buyens predickheer', inc. (f. 184r): 'Om te weten waer dese offeninghe in gheleghen is zoo moet ghij inden eersten met vast ghelooue anmercken'; expl. (f. 191r): 'door de liefde Godts die ons al moet brynghen ten eeuwighen leuen. Amen. 1613'. Onderaan f. 184r in latere hand: 'Dit boeckxken is ghedruckt te Ghendt, by Manilius, te Putte' (zie c:stcv:12910999), F. 191v blanco, Inc. (f. 192r): 'Mathen XXI. Het ryck der hemelen is [gheyck] eenen coninck die bruylofte houdt van zynen sone etc. Alderliefste vrienden ons staet naerstelyck te mercken de groote wonderlicke'; expl. (f. 195r): 'inder eeuwicheyt. Amen', Inc. (f. 195v): 'Siet myn maeltyt is bereyt. Mathei XXI. Nu zoo begherre ick beminde noch voorder te thoonen hoe ghy bruydt Christi ontcleet moet woorden van v oude cleederen'; expl. (f. 199r): 'als syn warachtighe bruydt dwelcke ons verleene Jesus Christus door syn verdienste ende ghenade. Amen'. Geïdentificeerd als preek 74 van Johannes Tauler volgens de classificatie van Vetter (zie S. Axters, Bibliotheca dominicana neerlandica manuscripta 1224-1500 (Bibliothèque de la revue d'histoire ecclésiastique 49), Louvain: Bureaux de la R.H.E., 1970, p. 244), Inc. (f. 199v): 'Hoe wy sullen commen tot warachtighe ruste ende vrede des herten. Alle meinschen begherren van natueren ruste ende vrede en soucken die met al dat sy vermoghen'; expl. (f. 202r): 'door syn bitter lyden ende doot. Amen', Inc. (f. 202v): 'Hoe den meinsche syn leuen schicken sal om te commen tot inwende vrede ende ruste. Den propheet seyt in psalter 36 Gheeft den Heere'; expl. (f. 208v): 'door syn bitter lyden ende verdiensten door syn liefde. Amen', Inc. (f. 209r): 'Van het profijt der passye Christi. De maegden Christi hebben gheuonden die costelicke perrele vande reinicheyt Christi'; expl. (f. 210v): 'verleene ons Godt door syn bermertich[heyt]. Amen'
Personen Johannes Tauler OP (gest. 1361), auteur, Jacobus Buyens (gest. 1604), auteur
Titel Ms. 387 - [Devotioneel handboek]
auteur, kopiist Carolus De Visch
auteur, vertaler Petrus Simons
auteur Tauler OP Johannes
auteur Jacobus Buyens
Taal Latijn
Datum 17de eeuw; ff. 1-105: 1633
Datering (handschrift) 17de eeuw; ff. 1-105: 1633 (1599)
Collatie Papier (Wikidata Q11472), 210 ff. + i; 19 x 15 cm
Band Postmiddeleeuwse band, 17de eeuw; perkament; kartonnen platten; 3 ribben; sporen van sluitingen
Eigendomsmerk Carolus de Visch 1597 - 1666, F. 1r: 'Usui f. Caroli de Visch rl. Dunensis bibliothecae Dunensis 1633'; f. 98r: 'F. Carolus de Visch Furnensis, rel. Dunensis, S. theol. baccalaureus, et confessarius Groeninganus, 1633 hunc librum sibi scribi curauit'; f. 102v: '1633. Visch. Piscis bonis, pia fides', Cisterciënzerabdij Ten Duinen (S.O.Cist.), F. 1r: 'Bibliothece manuscripte monasterii Dunensis me apposuit f. Carolus de Visch, eiusdem monasterii religiosus, 1638'
Bibliografie De Poorter, A., Catalogue des manuscrits de la bibliothèque publique de la ville de Bruges (Catalogue général des manuscrits des bibliothèques de Belgique 2), Gembloux: Duculot, 1934, p. 432-434
Isaac, M.T., Les livres manuscrits de l'Abbaye des Dunes d'après le catalogue du XVIIe siècle (Livre - Idées - Société 4), Verviers: Gason, 1984, p. 263
van Belleghem, Doenja (ed.), De Duinenhandschriften : over de manuscripten van de cisterciënzerabdij Ten Duinen in het Grootseminarie Brugge en de Openbare bibliotheek Brugge, Brugge: Openbare Bibliotheek, 2016
Online catalogue description by Dr. Evelien Hauwaerts (Public Library Bruges). Online catalogusbeschrijving door Dr. Evelien Hauwaerts (Openbare Bibliotheek Brugge)
Tentoonstelling Middeleeuwse Monastieke Manuscripten - Open - Netwerk - Kennis, https://mmmonk.be/
Technische weergave
Bekijk online / View online
IIIF manifest: https://sharedcanvas.be/IIIF/manifests/B_OB_MS387
Opgenomen in de virtuele bibliotheek van Mmmonk
Beschrijving in / description dans / description in catalogus De Poorter (1934)